Türk Halk Oyunları
Zeybek
Kaşık Oyunları
Halay ve Bar
Hora ve Karşılama
Horon
Kafkas
MILLI MIRASIMIZ Türk Halk Oyunları
Türk halk oyunları çeşitlilik ve kapsam bakımından dünyada en dikkat çeken folklorik olgulardan birisidir. Türkiye, halk oyunları açısından bir labolatuvar gibidir. Her köyün kendine has oyunları olması ve devamlı gelişiyor olması Türk halk oyunları derlemelerini hala bitirilememiştir, fakat çalışmalar devam etmektedir. Buna ayrıca yurdun her bir tarafına göç ile serpilmiş Kuzey-Kafkas, Azeri ve Balkan oyunlarıda dahil edilince ayrı bir zenglik ortaya çıkmaktadır.
Türkiye, köylerinde tespit edilen 5000‘in üzerinde oyun ile dünya üzerindeki en zengin oyun karakterine sahip ülke olarak tanımlanmaktadır. Çünkü bir kültür ve medeniyetler beşiği olan Türkiye‘de,
hemen hemen her yöresinde ayrı oyunlar, ayrı giysiler ve ayrı müziklere rastlanmaktadır. Bu da yurdun bu alandaki zenginliğinin bir göstergesidir.
Anadolu halk dansları büyük bir bölümü taklitli, dramatik yapılı danslardır. Bu nitelikli danslar doğa olaylarını, kadın erkek ilişkilerini, vuruşmaları, hayvanları taklide dayanır.
Birlikte oynamanın avantajı ile kişiye kaynaşmayı, beraber hareket etmeyi, paylaşmayı ve kendinini ifade etmeyi öğreten Halk Oyunlarının bu özelliklerinden yola çıkarak, uygulanacak etkinliklerle insanın bireysel gelişiminin yanı sıra toplumsal gelişiminin de sağlanmasına katkıda bulunmaktır.
EgeZeybek
illeri İzmir, Denizli, Aydın ve Muğla olmak üzere, ismini kıyısında olduğu Ege Denizi‘nden alır.
Genellikle yaz mevsimi kuru ve sıcak, kış mevsimi ise ılık ve yaş geçer. Zeytin ve incir bağlarıyla meşhur Ege bölgesi birçok tarihi eser, yapıt, kalıntı Efes, Didim, Pamukkale gibi tarihi yerler ve buna ilave olarak doğa harikası sahilleri ve plajları mavi bayraklı sahilleri ile gözde turizm ve tatil bölgeleri mevcuttur.
Zeybek batı Anadolu yöresinde görülen halk oyunudur. Tek kişi tarafindan oynandığı gibi grub ve çift olarak bir daire halinde oynanabilir, toplu olarak oynandığı zaman oyuncuların birbirlerine tutunmadan oynadıkları salma oyunlardır.
İlhamını kartaldan alan zeybek, halkı koruyan cesur adamı temsil eder, özellikle oynarken kollarını kaldırması kartalın uçarken kanat acısını canlandırır.
Temelinde zeybeklerin yaşadığı hayatı, sürdürdüğü çatışmaları ve sevdiği kıza duyduğu aşkı anlatır.
KaradenizHoron
Fındık ve çay için elverişli ikliminde yıl boyu yağışlı ve ılıman olduğu görülür. Akarsu ve ormanlarının en zengin olduğu bölgedir.
Antik çağdan bu güne birçok medeniyet taşıyan Karadeniz bölgesi farklı etnik kimlikleride içinde bin yıllarca barındırmışdır.
Oyuncuların dizi biçiminde birbirine tutunarak oynadığı oyunlardır. Doğa yapısının sert ve dağlık oluşu, denizinin ve havasının kararsızlığı horon oyunlarında göze çarpar. Karadeniz kıyılarında kemençe, tulum, davul ve zurna eşliğinde icra edilir.
Horon da kolların duruşu martıların açık kanatlı haline benzer, hızlı ve hareketli adımlarıda balıkların çırpınışlarını andırır.
Yaylalarda, tekne üzerlerinde ve her firsatta Karadenizliler horon ile doğasındaki içtenliği ve samimiyeti sergilerler.
İç AnadoluKaşık
Karasal iklimin hâkim olduğu bölgelerde gece ile gündüz, yaz ile kış mevsimi arasında önemli sıcaklık farkları bulunur. Hayvancılık ve tarimin en yoğun olduğu bölgelerdendir.
Hitit‘ten Bizans‘a, Selçuklu‘dan Osmanlı‘ya kadar büyük devlet ve imparatorlukların izlerini taşıyan İç Anadolu, önemli tarihi değişimlere şahitlik etmişdir.
Kaşıklı Oyunlar en az iki kişinin karşılıklı durarak oynadıkları bir oyun biçimidir. Çiftlerin karşılıklı olarak toplanmalarıyla, kaşık eşliğinde oynanmaktadır.
Karşılıklı dostluk ve kardeşlik bağlarını vurgulayan bu oyunlarda, kaşık da bir ritim enstrumanı olarak ön plana çıkar. Yörük ve Türkmenlerin yaşamlarından esinlenen, doğa temalı adımlar içerir. Bazı bölgelerde de sadece erkekler tarafından icra edilen bir eğlence unsurudur.
İç Anadolunun batısı, Akdeniz ve Marmara bölgeleri sınırlarında yaygındır.
Doğu ve GüneydoğuBar ve Halay
Bölge etli ve baharatlı yiyeceklere sahip olan zengin bir mutfak kültürüne sahiptir.
Türk, Kürt, Süryani, Arap, Pers ve Ermeni kökenli insanların iç içe yaşadığı en yoğun bölgedir. Bin yıllardır kültürülerin geçiş merkezi; din, mitoloji ve efsanelerin birleştiği, Kültür mozağinin en zengin olan coğrafyasıdır.
Toplu, düz dizi biçiminde ve oyuncuların birbirine tutunarak oynadığı oyun türüdür. Doğu, Güneydoğu ve Orta Anadolu’da davul zurna eşliğinde oynanır.
Grubun en başında bulunan lider, açıkta olan eliyle mendil sallar. Dans yavaş adımlarla başlar, bir süre sonra hızlanır. Halay adımları genelde ayak figürlerine dayanır. Bu bölgelerde her ilin kendine has halay oyunları derlenmiştir.
Yaşamın enerjisini, döngüsünü, dayanışmayı, hareketi, durup devam etmeyi ve ritmi içerir.
MarmaraHora ve Karşılama
İstanbul, Bursa, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ gibi şehirler bu bölgededir.
Tarım yönünde en verimli topraklardan birine sahip olan bu bölgede buğday, şekerpancarı, mısır ve ayçiçeği yoğunlukta bulunmkatadır.
Tarihde büyük imparatorluklara başkentlik yapmış olan bu bölgede eski Yunanlardan, Bizansılara ordanda Osmanlıya kadar dayanan çok büyük tarihi birikim bulunmaktadır. Tarihdeki önemli dönüm noktalarınada şahit olmuşdur, Marmara.
Hora ve Karşılamalar, tema ve müzik bakımından aynı olmakla beraber, oyun formları bakımından farklıdır.
Hora; Oyuncuların düz sıra veya hilal formunda omuzlardan/ellerden tutarak oynadıkları oyun türüdür. Ritim olarak hızlı bir okadarda çevik ve estetik oyun yapısına sahiptir.
Karşılama, Horaya göre daha ağır ritimlerde başlar. Dansçılar serbest olarak karşılıklı çift veya toplu halde oynarlar.
Bölgede başlıca enstruman olarak davul, kaba zurna, klarnet ve darbuka kullanılır.
Bölge insanın neşesi, içtenliği ve yaşam tarzı, danslarına işlemiştir.